Specjalne potrzeby edukacyjne są omawiane w tej sekcji, dedykowanej wsparciu uczniów z trudnościami w uczeniu się. Znajdziesz tu artykuły dotyczące różnych aspektów tego zagadnienia, w tym technik, strategii, narzędzi oraz praktycznych porad. Staramy się regularnie aktualizować zawartość, dostarczając najnowsze informacje i opinie ekspertów w dziedzinie wsparcia uczniów z trudnościami w uczeniu się.
Rozwój każdego dziecka przebiega indywidualnie. Czasem jednak mogą pojawić się drobne opóźnienia, które już u małego dziecka wymagają szczególnej uwagi i wsparcia ze strony rodziców oraz nauczycieli przedszkolnych. W wieku szkolnym niektórzy uczniowie wykazują specjalne potrzeby edukacyjne, co implikuje konieczność zastosowania specjalnego podejścia w procesie nauczania. Zrozumienie tych wyzwań jest kluczowe dla skutecznego wsparcia rozwoju i edukacji dzieci.
Dzieci, które doświadczają drobnych opóźnień w rozwoju oraz uczennice i uczniowie wykazujące/y specjalne potrzeby edukacyjne, wymagają szczególnego wsparcia ze strony rodziców oraz nauczycieli.
Wczesne wykrycie dysfunkcji, problemów rozwojowych oraz właściwe zorganizowanie działań wspomagających rozwój (określenie, jak powinny zostać zorganizowane specjalne potrzeby edukacyjne) umożliwia wyrównanie lub złagodzenie istniejących braków i trudności. Argumentem uzasadniającym rangę wczesnego wspomagania rozwoju jest szczególna gotowość małego dziecka do uczenia się podstawowych umiejętności motorycznych, emocjonalnych i społecznych. Małe dzieci łatwiej generalizują wypracowane umiejętności i nawyki. Trzeba też pamiętać, że wiele zaburzeń narasta wraz z wiekiem, co utrudnia terapię dzieci starszych.
Rodzice, posiadając adekwatną wiedzę, są w stanie nie tylko prawidłowo stymulować rozwój dziecka, ale również dostrzec symptomy występujących u niego zaburzeń, co zwiększa szansę na wyrównanie drobnych opóźnień i dysharmonii rozwojowych. Rodzice powinni zdawać sobie sprawę, że w procesie wychowania i edukacji dzieci obowiązuje „zasada walizki”, czyli „ile włożymy, tyle wyjmiemy”. Badania wskazują, iż około 50% naszych zdolności do nauki kształtuje się do czwartego roku życia – w ciągu czterech lat w mózgu dziecka wytwarza się połowa wszystkich połączeń między komórkami mózgowymi. Kolejnych 30% zdolności uczenia się rozwija się do ósmego roku życia.
Wczesna stymulacja rozwojowa dotyczy zaprogramowania zabaw i ćwiczeń rozwijających sprawność całego ciała i rąk, sprawność spostrzegania wzrokowego, sprawność spostrzegania słuchowego, mowę, budujących kontakty społeczne, dotyczących formowania się przewagi jednej strony ciała oraz funkcjonowania pamięci.
Rodzice mogą wspomagać harmonijny rozwój dziecka poprzez rozwijanie i zaspokajanie jego ciekawości, umożliwianie mu wielozmysłowego doświadczania świata, wspólne zabawy, organizowanie aktywności ruchowej na miarę jego możliwości.
Dzieci z nieustaloną i skrzyżowaną lateralizacją wymagają zadań usprawniających orientację przestrzenną i koordynację wzrokowo-ruchową, potrzebują również ćwiczeń sekwencji ruchowych, wzrokowych i słuchowych oraz pamięci symultanicznej i sekwencyjnej. Doskonałą alternatywą do tradycyjnych ćwiczeń jest wykorzystanie we wspomaganiu dziecka w rozwoju i w procesie terapii nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych. Komputer jest dobrym narzędziem do ćwiczenia określonych funkcji i umiejętności. Pozwala na wielokrotne wykonywanie tej samej czynności i wyćwiczenie jej do pożądanego poziomu. Atrakcyjny sposób przekazywania wiedzy (bogata grafika, specjalne efekty dźwiękowe) motywują do samodzielnego wykonywania zadań.
Jeżeli objawy i trudności w czytaniu i pisaniu dostrzeżone w pierwszej klasie utrzymują się nadal w klasie drugiej, pomimo pomocy w domu i właściwej pracy nauczyciela w szkole oraz uczęszczania na zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, konieczne jest badanie diagnostyczne w poradni psychologiczno-pedagogicznej. W tych przypadkach trudności te mogą mieć już charakter specyficznych zaburzeń uczenia.
Objawy dzieci wykazujących specjalne potrzeby edukacyjne (SPE) zmieniają się wraz z wiekiem. U uczniów z dysleksją rozwojową możemy zaobserwować rozszerzanie się zakresu trudności na coraz więcej przedmiotów szkolnych i rozleglejsze obszary aktywności życiowej. Ponoszenie ciągłych porażek wpływa na postrzeganie siebie, podejmowanie działań i wyzwań oraz relacje z innymi osobami. Jednakże długa i dobrze zaplanowana specjalistyczna terapia powoduje zazwyczaj zmniejszenie, a nawet ustąpienie trudności w czytaniu i pisaniu (dysleksja skompensowana). Zmniejszenie niektórych trudności wiąże się też z dojrzewaniem centralnego układu nerwowego. Pod koniec szkoły podstawowej i w szkole ponadgimnazjalnej u uczniów z dysleksją utrzymują się głównie błędy ortograficzne.
EduProgramy to przygotowane przez specjalistów zabawy i ćwiczenia służące zwiększeniu efektywności uczenia się dzieci ze specyficznymi, jak i zwykłymi (niespecyficznymi) trudnościami w uczeniu się.
Konieczne jest objęcie dzieci z trudnościami w uczeniu się takim rodzajem wsparcia, które będzie dla nich atrakcyjne i w których chętnie będą uczestniczyły. Bardzo dobrym, kompleksowym rozwiązaniem jest odpowiednio zaprojektowana platforma edukacyjna wspomagająca rozwój funkcji percepcyjno-motorycznych, niezbędnych w procesie efektywnego uczenia się. Technologie informacyjno-komunikacyjne otwierają przed uczniami z dysleksją nowe możliwości – stymulują wiele zmysłów równocześnie, poprawiają i wyrównują słabe strony, równocześnie wzmacniając mocne strony dziecka.
Również w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym bardzo dobrze sprawdzają się technologie informacyjno-komunikacyjne (TIK), które są odskocznią od tradycyjnych metod nauczania. Ułatwiają one stosowanie w pracy z dzieckiem podejścia multisensorycznego (wielozmysłowego). Pozwalają na uczenie się poprzez odbieranie, odczuwanie, próbowanie i eksperymentowanie. Odczytywanie schematów, percepcja grafik i dźwięków, śledzenie wielu różnych elementów w tym samym czasie, konieczność poruszania się po monitorze usprawniają analizę i syntezę wzrokową, słuchową, motorykę małą, koordynację oko-ręka, rozwijają wyobraźnię. Wodzenie palcem po ekranie tabletu zachęca do nauki pisania, uzmysławia sens tej czynności. Samodzielne uczenie się, w indywidualnym tempie – prowadzenie spontanicznych poszukiwań stymuluje myślenie krytyczne i twórcze. Nowe technologie skłaniają do zadawania pytań, dyskusji, opowiadania o własnej aktywności, co przyczynia się do rozwoju mowy i języka. Komputery, tablety umożliwiają naukę poprzez zabawę. Pozwalają dziecku odnieść sukces (przyznawanie punktów, oznaczanie efektów aktywności symbolami), tak więc motywują do dalszego działania. Ułatwiają archiwizowanie wytworów dzieci (nagrań, rysunków, filmów) dając im tym samym szansę na pochwalenie się swoimi talentami. Nowe technologie są instrumentem o niezwykłym potencjale – umożliwiają rozwój poznawczy, emocjonalny i społeczny dziecka.
Artykuł zawiera listę objawów ryzyka dysleksji u dzieci w młodszym wieku szkolnym umożliwiającą wstępną diagnozę tego zaburzenia. Podpowiada na jakie objawy zwrócić uwagę i jak je interpretować.
W ramach newslettera otrzymasz wartościowe informacje o naszych programach, powiadomienia o nowych artykułach, konferencjach i webinarach, a także bezpłatne materiały edukacyjne w wersji online i do wydruku.
